Raport początkowy stanowi załącznik do wniosku o wydanie bądź zmianę pozwolenia zintegrowanego. Obowiązek wykonania takiego dokumentu określa Ustawa Prawa Ochrony Środowiska. Wedle zapisów tejże ustawy, od dnia 5 września 2014 roku, raporty początkowe stanowią integralną część z:

• wnioskiem o wydanie zintegrowanego pozwolenia dla instalacji, które ubiegają się o nie po raz pierwszy,
• wnioskiem o wydanie zmiany do zintegrowanego pozwolenia dla instalacji, które dokonują znaczących zmian związanych z ich funkcjonowaniem.

Zadaniem raportów początkowych jest określanie stanu wyjściowego środowiska wodno-gruntowego, w obrębie instalacji, która wymaga uzyskania zintegrowanego pozwolenia. W raportach bazowych wyróżnia się dwa etapy:

1. dotyczy analizy konieczności wykonania raportu początkowego. W tej części znajdujemy analizę historyczną zanieczyszczeń, które mogą pogarszać stan środowiska wodno-gruntowego. Do tego dochodzi analiza istniejących źródeł, które potencjalnie mogą emitować substancje szkodliwe dla ów środowiska. Na koniec zaliczamy tutaj identyfikację magazynowanych, wykorzystywanych, a także uwalnianych na terenie zakładu substancji, które mogą stanowić zagrożenie dla środowiska;
2. jest to raport początkowy, jeśli stwierdzono konieczność jego opracowania. Przeprowadzona zostaje wstępna analiza środowiska, na podstawie wytypowanej siatki punktów. Następnie, jeśli stwierdza się występowanie miejsc o znacząco przekroczonych normach, zagęszcza się siatkę wyznaczonych punktów, z których mają zostać pobrane próbki do analizy. Końcowy etap polega na sporządzeniu raportu, do którego wykorzystuje się zebrane materiały, dostępne informacje oraz przeprowadzone badania.

Raport początkowy, jak uprzednio wskazano, wymagany jest nie tylko w wypadku uzyskiwania pozwolenia dla instalacji, ale również wtedy, gdy wprowadza się zmiany mające istotny wpływ na funkcjonowanie powyższych, a co za tym idzie, mogących w znaczący sposób wpływać na środowisko wodno-gruntowe. Wedle przytoczonej ustawy drugim dokumentem po raporcie początkowym, jest raport końcowy, który obrazuje stan środowiska wodno-gruntowego już po zakończeniu prowadzenia danej działalności. Mowa o działalności, dla której wcześniej został nałożony obowiązek sporządzenia raportu początkowego. Raport końcowy bazuje na informacjach, jakie zostały zebrane w sporządzonym raporcie początkowym. Znajdujemy tutaj zatem analizę porównawczą stanu wejściowego wraz ze stanem zamykającym.